Czekolada jest tak dobra, że w kalendarzu znajdziemy aż dwa Dni Czekolady. Jeden z nich przypada właśnie dziś - 12 kwietnia, a drugi, zwany Światowym Dniem Czekolady - 7 lipca.
W Dniu Czekolady odpowiedzmy sobie na fundamentalne pytanie. Dlaczego warto jeść czekoladę?
Cenny składnik diety
Tabliczka (100 g) czekolady gorzkiej o zawartości 70-85% masy kakaowej to sporo kalorii - zwykle około 600 kcal. Oczywiście tak wysoka kaloryczność ma swoje zalety - niewątpliwie warto a nawet należy mieć czekoladę w trakcie dłuższych wędrówek, górskich wycieczek, dalekich podróży. W przypadku braku dostępu do innego pożywienia, czekolada pomoże przertwać trudne momenty, zapobiegnie zasłabnięciu.
W codziennej diecie nie należy konsumować czekolady tabliczkami, ale raczej dokonać stosownego do trybu życia (aktywności fizycznej, wykonywanej pracy) przeliczenia na odpowiednią ilość kostek. A dlaczego warto zjeść kostkę lub dwie?
Wiele polskich czekolad gorzkich o wysokiej zawartości kakao formowanych jest w tabliczki składające się z dziesięciu dużych i cienkich kostek. Dwie kostki takiej czekolady dostarczają organizmowi:
- 2,2 g błonnika pokarmowego - według EFSA dzienne spożycie błonnika pokarmowego w ilości 25 gramów umożliwia prawidłową pracę jelit u zdrowych osób dorosłych, zatem dwie kosteczki czekolady pokrywają 8,8% zalecanego dziennego spożycia;
- 2,38 mg żelaza - dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej na żelazo wynosi 18 mg u kobiet i 10 mg u mężczyzn, zatem jest to odpowiednio 13% i 23,8% dobowego zapotrzebowania;
- 45,6 mg magnezu, którego kobieta powinna dostarczać dziennie 265 mg , a mężczyzna 350;
- 0,35 mg miedzi - aż 38% dziennego zapotrzebowania.
Wpływ terapeutyczny
Gorzka czekolada jest obiektem wielu badań. Prowadzone są również metaanalizy obejmujące od kilku do kilkudziesięciu badań z lat wcześniejszych. Badania takie prowadzone są również w Polsce.
Obecny stan wiedzy na temat walorów terapeutycznych czekolady najlepiej podsumowują Julia Olechnowicz iJoanna Suliburska:
Wyniki licznych badań dowodzą, że spożywanie około 25 g dziennie gorzkiej czekolady z wysoką zawartością flawonoidów może mieć terapeutyczny wpływ na obniżenie ciśnienia tętniczego, zahamowanie agregacji płytek krwi, poprawę stężenia lipidów oraz glukozy w osoczu krwi czy podwyższenie stężenia śródbłonkowego tlenku azotu. Wykazano również, że flawonoidy zawarte w gorzkiej czekoladzie mają działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne oraz odgrywają istotną rolę w prewencji insulinooporności. (Julia Olechnowicz, Joanna Suliburska, Katedra Higieny Żywienia Człowieka, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Możliwości zastosowania gorzkiej czekolady i zawartych w niej flawonoidów w profilaktyce i terapii zespołu metabolicznego, "Forum Zaburzeń Metabolicznych", Tom 6, Nr 2, 2015).
Czekolada:
- reguluje ciśnienie krwi,
- reguluje poziom cukru we krwi,
- obniża ryzykow wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
Wpływ na układ nerwowy
Flawanole zawarte w kakao i gorzkiej czekoladzie sprzyjają zachowaniu sprawności mózgu i jego funkcji poznawczych, co ma wydatny wpływ na zdolności zapamiętywania. Uważa się również, że flawanole mogą zapobiegać demencji.
Fenyloetyloamina zawarta w gorzkiej czekoladzie wyzwala w organizmie beta-endorfiny zwane hormonami szczęścia.
Prowadzono również badania dotyczące samopoczucia. Okazało się, że codzienne spożywanie gorzkiej czekolady 85% wyraźnie redukuje złe samopoczucie u badanych. Co ciekawe, zależność taka nie wystąpiła u osób, które spożywały czekoladę zawierającą 70% masy kakaowej, zatem w tym przypadku, aby zaobserwować pozytywne działanie czekolady, należy sięgnąć po bardzo ciemne tabliczki.
Smak i coś jeszcze
Czekolada smakuje zdecydowanej większości ludzi. Dlaczego? Smak i zapach kakao są wyjątkowo przyjemne i bogate. Aż około 600 różnych związków (alkohole, kwasy karboksylowe, aldehydy, ketony, estry i pirazyny) zostało zidentyfikowanych jako składowe aromatu kakao. Jednak związki pomiędzy składnikami chemicznymi mogącymi odgrywać rolę w smaku kakao, ich właściwości oraz mechanizmy powstawania smaku kakao i czekolady nie są jeszcze w pełni poznane.
Odkryto również coś, co nazwane zostało "doznaniem czekolady". Otóż chodzi o charakterystyczne rozpływanie się w ustach, za które odpowiadają tłuszcze zawarte w czekoladzie, a dokładniej w jej powierzchniowych warstwach.
Jaką czekoladę wybrać?
Badania sugerują, że aby w pełni czerpać z walorów odżywczych i prozdrowotnych czekolady, powinniśmy sięgać po tabliczki ciemne - zawierające minimum 70% masy kakaowej, a najlepiej by zawrtość ta była wyższa - 85-90%. Dostępne są również tabliczki 100% masy kakaowej.
Polscy producenci oferują bardzo szeroki wybór czekolad - w tym również czekoladę wysokiej jakości. W 2022 roku przeciętny Polak zjadł średnio 5,7 kilograma czekolady i wyrobów czekoladowych, a tendencja jest wzrostowa. To od nas zależy, czy ta statystyczna tabliczka tygodniowo będzie wartościowym składnikiem diety, czy słodkim i kalorycznym zapychaczem.
Niezależnie od tego, czy wybierzemy czekoladę produkowaną w kraju czy importowaną pamiętajmy, że użyte do jej wyrobu kakao pochodzi z różnych kultywarów kakaowca i różnych regionów. Aby w pełni cieszyć się nutami zapachowymi i smakowymi, rozpoznawać je i rozróżniać, warto konsumować czekoladę niespiesznie - nie gryźć i nie połykać kawałków, a po prostu pozwolić odłamanej cząstce całkowicie rozpłynąć się w ustach.
Cieszmy się smakiem i aromatem czekolady!
Miłego Dnia Czekolady!
Pozdrowienia dla wszystkich Czekoladomaniaczek i Czekoladomaniaków!